تحریک دهلیزی: پروتکلهای درمانی، اثربخشی و کاربرد درمانی در توانبخشی اطفال (یک مطالعه مروری روایتی)

هدف: با توجه به کاربرد گسترده تحریک دهلیزی در کلینیکها نیاز به پروتکلهای سازمان یافته بیشتر در این زمینه ضروری به نظر می­رسد. هدف از این مرور روایتی بررسی مبتنی بر شواهد پروتکل تحقیقات موجود و هدایت این جریان بالینی به سمت و سوی ساختار یافته است. روش بررسی: در مقاله مروری روایتی (Narrative) حاضر مستندات موجود بین سالهای 1972 تا 2014 در پایگاه های اطلاعاتی  معتبر  PubMed، Medline, Scopus ، Web of Scienceو Google Scholar  بررسی  شده اند.  کلمات کلیدی "تحریک مکانیکی دهلیزی"، "کودکان"، "مجاری نیم دایره"، "اتولیت" و "توانبخشی" بودند. یافته ­ها: 203 مقاله یافت شد و در نهایت با رعایت معیارهای ورود 34 مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پروتکلهای درمانی آنها بحث شده است. در بیشتر مقالات مورد مطالعه اثرات درمانی دهلیزی موثر شناخته شده است و در مجموع برآیند شواهد به نفع آن است که مداخلات دهلیزی می­ تواند نقش مثبتی در بهبود کودکان با ناتوانی داشته باشد. به علاوه، پروتکلهای پیشنهادی محققین نیز طبقه بندی و ارائه گردید. مطالعات نشان می­ دهند که درمانی کارآمد است که کلیه گیرنده های دهلیزی اعم از اوتریکول، ساکول و همه مجاری نیم دایره را در وضعیت های متفاوتی از جمله به شکم خوابیده، به پشت خوابیده، به پهلو خوابیده ، چهار دست و پا، نشسته، در حالت زانو زده و ایستاده تحریک کند. نتیجه ­گیری: با تکیه بر شواهد یافت شده موجود پیرامون اثر بخشی تحریک مکانیکال دهلیزی، قویا پیشنهاد می ­شود تحریک دهلیزی سازمان یافته با پروتکل تخصصی بخشی از برنامه درمانی کودکان جهت غنی­ سازی فرآیند توانبخشی باشد. توصیه می گردد که سن دریافت تحریک، نوع تشخیص، شدت اختلال، سابقه دریافت تحریک، کنترل وضعیت سر، نوع تحریک، فرکانس، بزرگی و توالی تحریک مورد توجه قرار گیرد. بهتر است که جهت تحریک، مسیر طولی تحریک از لحاظ دامنه انجام و حتی طول مدت هر تحریک منفرد در یک جلسه و تعداد جلسات، موقعیت بدنی فرد در زمان دریافت تحریک، میزان توقف بلافاصله بعد از حرکت، فاصله بین تحریکات، سلامت محیطی و مرکزی خود سیستم دهلیزی و ابزار ارزیابی مناسب، در تدوین و طراحی پروتکل مداخله بالینی تحریکات دهلیزی، در نظر گرفته شوند.